12 năm Quỹ Hỗ trợ điện ảnh “nằm trên giấy”

Lê Bảo, Phạm Ngọc Lân, những đạo diễn trẻ của Việt Nam gây ấn tượng tại nhiều liên hoan phim nổi tiếng như: Cannes, Berlin hay Locarno, đã không tìm được nguồn ngân sách hỗ trợ nào trong nước cho các ý tưởng của mình. Từ một dự án phim tới khi một bộ phim được hoàn thành là cả một chặng đường dài với rất nhiều nỗ lực của các đạo diễn.

Để nhận được tài trợ, đạo diễn Việt phải chấp nhận người đồng sản xuất của nước cấp kinh phí. Vì vậy, khi phim được xướng tên tại một kỳ liên hoan, phim sẽ được tính là một bộ phim đa quốc tịch, không phải tác phẩm điện ảnh hoàn toàn của Việt Nam dù phim do các đạo diễn người Việt sản xuất, sử dụng bối cảnh, diễn viên ở Việt Nam.

Đây dường như là một nghịch lý của điện ảnh Việt Nam, khi Quỹ Hỗ trợ điện ảnh đã được đề xuất từ những năm 90 của thế kỷ trước. Đến năm 2007, Luật Điện ảnh bắt đầu có hiệu lực, trong đó có luật hóa Quỹ Hỗ trợ phát triển điện ảnh.

Mục tiêu của quỹ này là tài trợ không hoàn lại cho những tác phẩm mà giá trị thương mại yếu nhưng mang tính thể nghiệm nghệ thuật cao. Đây là điều cần thiết để thúc đẩy nghệ thuật điện ảnh. Liên quan đến quỹ điện ảnh, hiện tồn tại hai vấn đề: số tiền duy trì quỹ và việc quản lý, chi tiêu sẽ được thực hiện như thế nào?

Bên cạnh đó, nhiều vấn đề liên quan tới việc hình thành quỹ, đặc biệt là kinh phí, cũng gây băn khoăn cho doanh nghiệp. Cục Điện ảnh đề xuất sẽ trích 3% từ doanh thu phòng vé để tạo nguồn kinh phí cho quỹ. Theo Cục Điện ảnh, 3% là con số khá thấp so với nhiều nước trên thế giới (ở Đức tỷ lệ là 18%, tại nhiều quốc gia châu Á khác là 5%).

Theo dự kiến, một lần nữa dự thảo sẽ được trình lên Chính phủ trong năm 2019. Để đạt được sự đồng thuận hơn từ phía các doanh nghiệp, cần có sự tham khảo, tiếp thu kinh nghiệm từ những quỹ điện ảnh trên thế giới và phù hợp với tình hình thực tế của điện ảnh Việt Nam.

Sự thành công của điện ảnh Hàn Quốc trên thế giới trong thời gian qua với chiến thắng lịch sử tại liên hoan phim Cannes 2019 là minh chứng rõ nét nhất cho chiến lược đầu tư dài hơi cho điện ảnh. Cho tới nay, ngay cả các nước Đông Nam Á đều đã có Quỹ Hỗ trợ điện ảnh, trừ Việt Nam. Việc thành lập Quỹ Hỗ trợ điện ảnh là điều hết sức cấp thiết để điện ảnh Việt Nam có thể phát triển một cách bền vững và sánh vai với các nền điện ảnh trên thế giới.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!