Ấn tượng phương Nam: Cột cờ Thủ Ngữ - Biểu tượng lịch sử ven sông Sài Gòn

Trong những ngày kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, nơi đây trở thành một trong những điểm đến yêu thích của nhiều người, nhiều thế hệ, để ôn lại những giá trị văn hóa lịch sử của dân tộc. Năm 1865, cột cờ Thủ Ngữ được xây dựng bởi người Pháp, có chức năng là cột tín hiệu hướng dẫn tàu bè ra vào luồng lạch ở khu vực Sài Gòn - Gia Định một cách an toàn.

Cột cờ Thủ Ngữ ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử quan trọng: phía trước cột cờ là bến Nhà Rồng - nơi Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước năm 1911. Đến năm 1945, nơi đây chứng kiến sự hy sinh của tiểu đội tự vệ, bảo vệ độc lập dân tộc. Năm 2010, những cột mống đầu tiên của hầm Thủ Thiêm vượt sông Sài Gòn cũng được ghi dấu nơi đây.

Tiến sĩ Lê Thị Trúc Anh - Giảng viên Học viện Cán bộ TP. Hồ Chí Minh: “TP. Hồ Chí Minh vị trí cửa sông giáp biển với khát vọng mở rộng cửa vươn ra thế giới, thì chúng ta thấy trong suốt chặng đường 160 năm vừa qua, khát vọng đó đã từng bước được hiện thực hóa thì đây là cột mốc, là dấu ấn không thể quên”.

Công trình thể hiện lối kiến trúc giao thoa hài hòa giữa Đông và Tây. Gồm 3 tầng giật cấp, tạo nên một vẻ bề thế vững chãi. Phần dưới cùng là nền cao, phía trên là ngôi nhà bao quanh chân cột cờ, gian chính giữa có phần mái hình bát giác...vừa mang dấu ấn văn hóa bản địa, vừa tiếp thu văn hóa phương Tây.

Tiến sĩ khoa học, Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn: “Có thể xem nó là một trong những di tích xưa nhất của đô thị Sài Gòn sông nước ngày xưa, với ý nghĩa đó trong một quy hoạch rộng hơn của sông Sài Gòn trong siêu đô thị Sài Gòn sáp nhập 3 tỉnh thành với nhau, thì cột cờ Thủ Ngữ là một điểm son, đánh dấu quá trình lịch sử phát triển lâu dài của đô thị, giúp người dân nhớ đến công sức của cha ông khi thành lập thành phố”.

Năm 2016, cột cờ Thủ Ngữ được UBND TP. Hồ Chí Minh xếp hạng Di tích lịch sử cấp thành phố. Với sự phát triển của hạ tầng đô thị hiện đại, cột cờ Thủ Ngữ không còn công năng ban đầu, vẫn ở đó bên dòng sông di sản Sài Gòn, kể câu chuyện buổi sơ khai của đô thị sông nước. Ngày nay, cột cờ Thủ Ngữ được định vị trở thành điểm văn hóa của Thành phố, kết hợp với đường đi bộ Nguyễn Huệ và công viên Bạch Đằng trở thành một sản phẩm du lịch văn hóa đặc sắc.