Đào vàng trái phép bùng nổ ở Ghana

Tại quốc gia Tây Phi Ghana, hoạt động khai thác vàng không có giấy phép đang bùng nổ. Bất chấp rủi ro, nhiều người vẫn đổ đến những mỏ vàng này mang theo hy vọng đổi đời. Thế nhưng, đổi đời đâu chưa thấy, còn hậu quả với chính bản thân và môi trường thì đã thấy rõ rồi.

Tại một mỏ vàng không có giấy phép ở Ghana, những người đàn ông lội trong những vũng nước bùn lẫn thủy ngân, kéo đá bằng tay không và dùng một máng xối ọp ẹp để tìm kiếm quặng quý.

Mỏ vàng đổ nát này là một phần của ngành khai thác vàng trái phép đang bùng nổ tại Ghana. Dụng cụ bảo hộ đều là tự chế: Chiếc túi nilong để trùm đầu, bao tải dứa tròng vào người, ai đầy đủ hơn thì có thêm chiếc kính bơi hoặc ủng cao su. Việc làm tự phát này tiềm ẩn nhiều rủi ro về sức khỏe, thậm chí tính mạng của thợ mỏ, gây ô nhiễm nguồn nước và môi trường xung quanh… Thế nhưng, vì miếng cơm manh áo, có những người dân nghèo Ghana vẫn mạo hiểm làm công việc này.

Một người dân Ghana nói rằng: “Trước khi bắt tay vào làm công việc này, tôi hoàn toàn tay trắng. Nên tôi quyết định mình phải làm việc này thôi và nhất định phải kiếm được gì đó. Khi bắt đầu khai thác, tôi kiếm được khoảng 60 nghìn cedis. Thế là tôi rủ các anh em tới làm chung”.

60 nghìn cedi - đơn vị tiền tệ của Ghana, chỉ tương đương 100 nghìn đồng. Thế nhưng với những người dân nghèo nó, đó là sự hứa hẹn cho 1 cuộc sống bớt vất vả, thậm chí là cơ hội đổi đời.
Ngành khai thác vàng không có giấy phép tại Ghana đã bùng nổ với tốc độ chóng mặt trong năm nay, khi giá vàng toàn cầu  tăng gần 30%. Gần một nửa tổng sản lượng vàng của Ghana đến từ các mỏ nhỏ, trong đó đa phần các mỏ nhỏ là không có giấy phép.

Mối nguy hiểm của việc đào vàng trái phép là không thể phủ nhận. Hàng chục thợ mỏ đã thiệt mạng trong các vụ sập mỏ vàng tại Ghana những năm gần đây. Các bệnh viện cũng báo cáo số lượng lớn các ca tử vong sớm do bệnh phổi ở thợ mỏ và và cư dân xung quanh. Nguyên nhân là do hít phải bụi có chứa kim loại nặng như chì, khói độc từ thủy ngân và axit nitric mà thợ mỏ sử dụng để lọc vàng ra khỏi trầm tích. Sau đó, các hóa chất này được đổ xuống đất hoặc ra sông. Cơ quan quản lý nước của Ghana cho biết thủy ngân và kim loại nặng từ hoạt động khai thác này đã làm ô nhiễm khoảng 65% nguồn nước.

Ông  Aboubacar Saekh - Người dân Ghana: “Hoạt động khai thác vàng trái phép cần phải dừng lại. Nước là nguồn sống, thế nhưng nước của chúng tôi đã bị ô nhiễm biết bao lâu rồi? Nếu muốn sống lâu hơn thì dừng ngay hoạt động này lại. Chẳng ai muốn vào viện vì bệnh thận hay bệnh phổi cả”.

Nhà chức trách Ghana đã nỗ lực triệt phá hoạt động khai thác vàng trái phép này trong những năm qua. Tuy nhiên, hoạt động này vẫn âm thầm diễn ra, đặt ra nhiều thách thức với cơ quan quản lý.