Xây dựng hệ sinh thái để thu hút nhân tài

Đồng thuận với định hướng này, nhiều chuyên gia cho rằng: cần sớm hình thành hệ sinh thái nhân tài, nơi người giỏi được trao cơ hội và sử dụng đúng năng lực đóng góp vào sự phát triển của đất nước. 

Vừa trở về nước theo chương trình thu hút nhân tài của Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, với tiến sĩ hóa học Mai Thanh Tâm, lần trở về này rất đặc biệt khi anh cảm nhận rõ tinh thần quyết tâm của cả hệ thống chính trị để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ phát triển đất nước.

Tiến sĩ Mai Thanh Tâm, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh: “Việc đưa nội dung này vào văn kiện của Đại hội Đảng sắp tới chứng tỏ là có sự nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là các nhân tài khoa học và đây cũng chính là một trong những yếu tố quan trọng thể hiện sức mạnh cạnh tranh của quốc gia trong thời buổi công nghiệp cách mạng công nghiệp 4.0 sắp tới”.

Nếu như Văn kiện Đại hội 13 của Đảng đặt trọng tâm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với đổi mới sáng tạo thì Dự thảo các văn kiện trình Đại hội Đảng lần thứ 14 tiếp tục nâng tầm, hướng tới xây dựng hệ sinh thái nhân tài với nhiều chính sách cụ thể.

Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh: “Tinh thần lần này là thể hiện được tư duy hội nhập mở rộng, thu hút chuyên gia, nhà khoa học giỏi trong và ngoài nước cũng như sự chủ động tham gia vào dòng chảy tri thức toàn cầu. Khác biệt lớn nhất là việc khẳng định nhân tài không chỉ là một nguồn lực có sẵn mà là nguồn lực chiến lược cần đầu tư, đặc biệt gắn với vai trò trụ cột của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.”

Điểm mới trong Dự thảo văn kiện trình ĐH 14 của Đảng là khẳng định quan điểm thống nhất về nguồn lực nhân tài, không phân biệt trong nước hay nước ngoài, khu vực công hay ngược lại. Nhiều ý kiến đề xuất, cần xây dựng một hệ sinh thái toàn diện bao gồm giáo dục, nghiên cứu khoa học và môi trường làm việc, để tạo điều kiện phát triển cho nhân tài.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thanh Bình, Nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Thanh thiếu niên - Nhi đồng Quốc hội: “Nhân tài này không thể tách rời ra được là môi trường giáo dục và khoa học không phải là anh, anh đi tập trung vào là anh nghiên cứu, anh chỉ làm một cái kết quả mà thật sự anh phải là phát triển gắn với viện, trường để phát triển khoa học và phát triển giáo dục đã tạo ra một hệ thống hoàn chỉnh như tôi nói là hệ sinh thái. Nó có nền tảng nhà trường, các viện nghiên cứu và đồng thời là sau người nhân tài đó thì những lớp nhân tài trẻ sẽ đi theo”.

Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh: “Chúng tôi cho rằng cần có những cơ chế đột phá hơn nữa, cho phép áp dụng chế độ lương, thu nhập linh hoạt theo chuẩn quốc tế chứ không thể nào theo chuẩn của Việt Nam được, rồi mở cơ chế động cơ hữu giữa chuyên gia đại học doanh nghiệp và tạo điều kiện để cho các cái giáo sư thỉnh giảng, chuyên gia nước ngoài được tham gia hướng dẫn học viên cao học nghiên cứu sinh một cách linh hoạt”.

Dự thảo Văn kiện xác định khoa học cơ bản, công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số, y sinh và năng lượng mới… là những lĩnh vực ưu tiên để thu hút đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học. Nhưng thu hút chỉ là bước đầu; giữ được người tài và phát huy hết năng lực của họ mới là thước đo thành công của chính sách, là động lực phát triển trong giai đoạn mới của đất nước.